سلام، وقت بخیر
پادکستی که میشنوید، از مجموعه پادکستهای بادکوبه است. ما در این مجموعه به اتفاقات جذاب، سرگرمکننده، خلاقانه، تاثیرگذار و خبری دنیای تبلیغات میپردازیم.
امروز در این قسمت از پادکست بادکوبه در این مورد صحبت میکنیم که قدرتمندترین تکنیک های ایده پردازی کدام هستند. مطلبی که برای ارائهی آن از سایت ذهنولوژی کمک گرفتهایم.
دانستن تکنیک های ایده پردازی در قرن ۲۱ و با رشد پرسرعت تکنولوژی یکی از واجبات موفقیت به شمار میرود. این روزها انسانها سریعتر از قبل فکر میکنند و صبر کمتری برای یافتن جواب خود دارند. گوگل کار را برای همه آسان کرده زیرا میتوان با یک جستجو ساده به کاملترین پاسخها رسید.
بنابراین تعداد ایدههایی که به ذهن هریک از ما میرسند بیشتر از پیش خواهند بود و همچنین انتظار عملی شدن بیشتری هم از آنها میرود.
احتمالا تا به حال احساس یک کشف تازه را تجربه کردهاید که با فکر به آن چنان هیجان زده میشوید که در پوست خود نمیگنجید. اما چه میشود که نهایتا در هفته آینده همه آن هیجانات و احساسات تازه فراموش میشوند و تنها تصویری دور از آن ایده در ذهن میماند؟
معمولا هم بعد از مدتی میبینید که توسط شخص دیگری به خوبی اجرا شده و تنها حسرت عمل نکردن به آن برایتان میماند. بهتر از است بدانید که در ایده پردازی تنها قسمت کوچکی از آن مربوط به یافتن ایده است و بخش عمده آن توانایی اجرا توسط شماست. چرا؟
در واقع شما هرچه بیشتر عملگرا باشید ایده های تازه را هم بیشتر کشف میکنید و حتی برخی ایده هایی که جرات فکر به آن را ندارید در این صورت بیش از پیش عملی به نظر میرسند.
بنابرین قبل از معرفی تکنیک های ایده پردازی بهتر است کمی بر عملگرایی خود تمرکز کرده و سپس ایده پردازی را شروع کنیم. به یاد داشته باشید که تنوع تکنیک های ایده پردازی بسیار زیاد است اما در این مقاله به کاربردیترین آنها اشاره و توضیح مختصری درباره هرکدام ارائه میکنم.
مهمترین تکنیک های ایده پردازی:
توجه داشته باشید که در هنگام استفاده از تکنیک های ایده پردازی به خودتان فرصت دهید و کمی انعطافپذیرتر رفتار کنید زیرا ایده پردازی به خلاقیت و خودآگاهی شما نیاز دارد و در غیر این صورت به صورت خودکار توسط ذهنتان رد میشوند... و اما مهمترین تکنیکهای ایده پردازی.
۱. طوفان فکری:
یکی از نام آشناترین تکنیک ها برای ایده پردازی طوفان فکری است. معمولا اگر عزت نفس بالایی داشته باشید در کارهایی که ماهر هستید به سرعت درگیر طوفان فکری میشوید. ایده ها یکی پس از دیگری میآیند و یکدیگر را کامل می کنند.
معمولا در معرفی این تکنیک، تاکید بر کار گروهی است. به این صورت که حداقل ۵ نفر از افراد بدون در نظر گرفتن موانع موجود و حتی موانع ذهنی نظر خود را بیان میکنند. به گونهای که در اکثر مواقع ایده های بزرگ و به ظاهر دست نیافتنی بهتر نتیجه می دهند.
در جلسات طوفان فکری به جای تمرکز بر انتقاد از ایده دیگران، بر راه حل بهتر تمرکز میشوند. به همین دلیل کسی از رد شدن ایده خود نمیترسد و هرچقدر که میتواند آن را بزرگ و رویایی بیان میکند.
در دل همین ایدههای دست نیافتنی معمولا راه حلی یافت میشود که میتواند تبدیل به یک ایده ناب شود. نقطه قوت استفاده از تکنیک طوفان فکری در مواقع بروز مشکل است و معمولا جلسات طوفان فکری زمانی برگزار میشود که هیچ راه حلی به صورت انفرادی به ذهن افراد نمی رسد.
اما همه اینها باعث نمی شوند که شما نتوانید از آن به صورت انفرادی و در هر زمانی استفاده کنید. در کاری که مهارت کافی دارید مشکلی را بیابید و سعی کنید به دست نیافتنی ترین راه حل فکر کنید.
قانون استفاده از طوفان فکری محدوده زمانی است. به این معنی که شما باید به خود زمان مشخصی بدهید و تنها در آن زمان وقت دارید که به راه حل فکر کنید. به عنوان مثال ۱۰ دقیقه برای یافتن یک راه حل به خود زمان بدهید و در آن زمان مشغول به هیچ کار دیگری به جز فکر کردن نباشید.
فوت کوزهگری: معمولا چند دقیقه آخر را بیشتر جدی بگیرید زیرا انسان به خاطر قانون پارکینسون به لحظات آخر بیشتر توجه میکند و ذهن در آن لحظه بیشترین فعالیت خود را خواهد داشت.
۲. نقشه ذهنی:
نقشه ذهنی یا mind map بسیار قدرتمند و تاثیرگذار است. می توان گفت استفاده از این تکنیک ایده پردازی، رویارویی شما با خودتان است. زیرا مواردی در ذهنتان وجود دارند که خودتان از آن بیخبر هستید و تنها در دو صورت میتوانید به آنها درسترسی داشته باشید:
- اول: در مواقع خطر که ذهن تشخیص دهد یکی از این موارد میتواند راه حل باشد
- دوم: استفاده از نقشه ذهنی
در واقع میتوان گفت بهترین راه برای طبقهبندی اطلاعات درون ذهن شما استفاده از نقشه ذهنی است. همچنین مکمل فوقالعادهای برای طوفان فکری به شمار میرود.
روش استفاده از آن هم بدین صورت است که هر ایده و عوامل اجرایی آن که ذهنتان میرسد را روی کاغذ مینویسید و با استفاده از خطوط هرکدام که مربوط به یکدیگر هستند را به هم متصل میکنید.
روش ساده تر این است که هرچه به ذهنتان رسید را در غالب یک جمله روی کاغذ نوشته و در مرحله بعد هرچه که در رابطه با آن جمله به ذهنتان رسید را در کنار آن جمله مینویسید و با خط به هم متصل میکنید.
این فرایند را آنقدر ادامه دهید تا دیگر چیزی به ذهنتان نرسد. سپس همه نوشته ها را ببینید، تبریک میگویم شما بخشی از اطلاعات ذهن خود را به صورت طبقه بندی شده روی کاغذ دارید که پر از ایدههای جدید و کاربردی هستند.
۳. تفکر انتقادی:
اگر بخواهیم از تفکر انتقادی در حوزه تکنیک های ایده پردازی صحبت کنیم شاید کمی بحث و جدال ( البته از نوع خوبش ) با خودمان و دیگران را در پیش داشته باشد.
آداب و رسومی وجود دارند که معمولا اکثر ما آنها را به صورت چشم بسته پذیرفتهایم و حتی بدون در نظر گرفتن تغییر شرایط اقدام به انجام آن میکنیم. معمولا این آداب و رسوم و یا افکار از جنس آنها تکیهگاههای روانی خوبی به شمار میروند و جایگاه خوبی برای تنبلی و فکر نکردن را برای ما فراه میکنند.
حال تنها کافیست یکی از این عادات را در نظر بگیریم و حسابی آن را زیر سوال ببریم. اگر بدون هیچ تعصبی این فرایند انجام شود قطعا به ایدههای جالبی دست میابید که تعجب شما را برمیانگیزاند.
معمولا ایدههایی که با این تکنیک میابید دقیقا جلوی چشمت بودهاند و تنها کافی بوده است که بتوانید آن را از جوانب دیگر هم در نظر بگیرید که تکنیک تفکر انتقادی برای شما این کار را انجام می دهد.
در استفاده از این تکنیک شما گاهی نیاز دارید تا با دیگران به بحث بپردازید و اجازه دهید آنها عقاید و عادات شما را نقض کنند تا دریچهای جدید به سمت ایدههای نو برایتان باز شود.
دقت کنید که اگر افرادی را برای بحث کردن انتخاب کنید که موافق شما هستند ایدههای جدیدی را کشف نخواهید کرد. بنابراین شجاع باشید و افراد مخالفتان را اینگونه به خدمت بگیرید.
۴. تکینک S.C.A.M.P.E.R :
تقریبا هرکسی که آقای باب ابرلی Bob Eberle را میشناسد از او با تکنیک S.C.A.M.P.E.R یاد میکند. البته در واقع او تکنیک طوفان فکری را گسترش داد و تکنیک s.c.a.m.p.e.r حاصل سوالات زیادی بود که در هنگام طوفان فکری برای همه پیش می آمد. وی در سال ۱۹۷۱ کتابی منتشر کرد به توضیح این تکنیک میپرداخت.
این تکنیک شدیدا بر خلاقیت تمرکز دارد و در مقایسه با دیگر تکنیکها سادهتر نیز به حساب میآید.
تکنیک s.c.a.m.p.e.r شامل چک لیستی است که میتوانید همیشه آن را به کار ببرید و نتیجههای خلاقانه زیادی را بدست آورید. این چک لیست در ادامه برای شما معرفی میشود:
نکته: هر کدام از حروف کلمه s.c.a.m.p.e.r از یک کلمه جدا گرفته شده است که چک لیست را تشکیل میدهد. جایگزینی، ادغام کردن، تطابق دادن، تغییر حالت، بهکارگیری در موارد دیگر، چیدن شاخ و برگ اضافه و مهندسی معکوس برای هر ایده لازم است تا تک تک این کارها انجام شود و بعد از آن چیزی که باقی میماند یک ایده بکر و فوقالعاده است.
میتوانید این پادکست را از اینجا بشنوید.